
![]() |
సూర్యోపాసన అనాదిగా వస్తున్నది. ఋగ్వేదంలో సూర్యుడు మిత్ర, సూర్య, సవిత, పూష, వివస్వాన్, ఆదిత్య, అర్యమన, భగి, అంశ, దక్ష, ఉషస్ ఈవిధంగా అనేక రూపములలో ఆరాధించబడినాడు. ఒకే దేవత మిత్రావరుణులన్న రెండు జ్రూపములుగా చూపబడినది. ఈ మిత్రావరుణులనుండి వశిష్ఠమహర్షి, అగస్త్యుడు, వసిష్ఠులుగా ఉద్భవించాడు.
"సూర్య ఆత్మా జగతస్తస్తుషశ్చ" ఈ మిత్రావుణుల నేత్రరూపమైన సూర్యుడు చరాచర సృష్టిజాలానికంతటికీ అని చెప్పబడుతోంది. ఇది మధ్యాహ్నిక సూర్యోపాస్థాన మంత్రములోనిది. సంధ్యావందనములోని సూర్యోపస్థానములో ఉదయము సూర్యుని మిత్రునిగా సాయంత్రము వరుణునిగా, మధ్యాహ్నము మిత్రావరుణుల సమిష్టి రూపంగా ఆరాధిస్తున్నాము. మనము నిత్యం ఆచరించే సంధ్యావందనంలో ఆచమన, ప్రాణాయామ, మార్జన, అర్ఘ్యత్రయ ప్రదానాదులు పూర్వాంగములు. గాయత్రీమంత్ర, సూర్యోపస్థానాదులు పరాంగములు. అంగి కుద్యందమస్తయ్యంత...అసావాది భారతదేశంలో సూర్యోపాసనము అహంగ్రహోపాసనము ప్రతీకోపాసనములనే రెండింటియందు కానవస్తుంది. పైన చెప్పిన సంధ్యావందనాదులే కాక సూర్యుణ్ణి సంవత్సర, ఋతు, కాల రూపములుగా అభివర్ణించే అరణ్యక అరుణ భాగంతో కలిపి మహాసౌరముతో కలిపి చేసే సూర్యనమస్కారములు ఒక రకంగా ఇట్టి ఉపాసనలో భాగంగా చెప్పుకోవచ్చు. నాలుగు వేదములలో సూర్యుణ్ణి పరబ్రహ్మముగా కీర్తించే భాగములున్నాయి. బృహదారణ్యకము, చాందోగ్యములలో తెలుపబడిన మధువిద్యాది ఉపాసనా మార్గములు సూర్యోపాసనా పద్ధతులే! అరుణము అనేక సూర్యుల వర్ణనము చేస్తున్నది. తైత్తిరీయ బ్రాహ్మణము సౌరాష్టాక్షరిని ప్రసాదించింది. ఈ మంత్రమును జపించిన వారు ఆదిత్యుని కాంతిగా, ఆనందముగాను, అమృతత్వంగా, మూడు లోకములుగా, పరబ్రహ్మముగా తెలుసుకొని ఐక్యమవుతారు. సూర్యభగవానుడు "విరించి నారాయణ శంకరాత్మ"గా కీర్తించబడినాడు. శ్రీ రుద్రము ఈ కనిపించే ఆదిత్యుడే రుద్రుడని చెబుతోంది. ఇక ప్రతీకోపాసన విషయానికొస్తే ఒకప్పుడు ఉత్తరాదిన సూర్యదేవాలయములు అనేకం ఉండేవి. మార్తాండ్లో లలితాదిత్యునిచే కాశ్మీరులో కట్టబడిన బహుపురాతనమైన మహోన్నతమైన దేవాలయముండేది. అక్కడినుండి మణుగుల బరువుగల బంగారపు విగ్రహం తురుష్కుల దండయాత్రలో నష్టమయింది. గుజరాత్లో మోధేరాలోనూ, రాజస్థాన్ జోధ్ పూర్ జిల్లాలోనూ, తంజావూరు జిల్లాలోని సూర్యనార్ కోయిల్ బహు పురాతనములైన సూర్యాలయమును ఉన్నాయి. ఒరిస్సాలో కోణార్క్ ప్రసిద్ధమైన సూర్య దేవాలయము. ఆంధ్రప్రదేశ్లో అరసవల్లి సూర్యనారాయణ క్షేత్రం బహు ప్రసిద్ధమైనది. అక్కడి కుడ్యములపై చాక్షుష్మతీ విద్య ద్వారా కనులు తిరిగి పొందగలిగే అక్షి ఉపనిషత్ చెక్కబడిఉన్నది. ఇంతవరకు ప్రస్తావించినది సూర్యుని పరబ్రహ్మ స్వరూపముగా గుర్తించి చేసే ఆరాధనా విశేషములు. కట్టించబడిన ప్రత్యేక దేవాలయములు. షణ్మతములలో ప్రధానముగా సూర్యుని ఆరాధించే సౌరము సూర్యుని పరబ్రహ్మ స్వరూపునిగానే ఆరాధిస్తుంది. తంజావూరు ప్రాంతములో దొరికే స్ఫటికశిలను మధ్యగానూ మిగతామూర్తులను ఆయా స్థానములలో ఉంచి ఆరాధన చేస్తారు. ఇక సూర్యుని గ్రహరాజుగా అర్చించే శివాలయములకు అనుబంధముగా ఉండే అనేక ఆలయములు దేశమంతటా ఉన్నాయి. ఇట్టి సూర్యోపాసనము ఆరోగ్యమును ప్రసాదించగలదు. అనేక మొండి రోగములను సూర్యోపాసనము చేత తగ్గించుకొన్న మహాపురుషులనేకులు ఉన్నారు. సూర్యమూర్తులలో హిమాలయములలో జాగేశ్వరక్షేత్రములు పాదరక్షలు ధరించిన సూర్యమూర్తులుండడం ఒక విలక్షణంగా ఉన్నది. సూర్యోపాసనము ఒక్క భారతదేశంలోనే కాక ఒకప్పుడు "హైందవసంస్కృతి విరాజిల్లిన ప్రాంతాలన్నింటిలో కనిపిస్తున్నది. సా!!శ!!పూ!!1400 సంవత్సరముల నాటికి మధ్య ఆసియాలో హిట్టీస్ - మిత్తానీల మధ్య జరిగిన ఒడంబడికలో మిత్రావరుణలు సాక్షిగా చెప్పబడినారు. హిట్టిస్ కు సూర్యదేవుడు కులదైవము. సా!!శ!!పూ!!3వ శతాబ్దపు కాలంలో రోమ్ లో సూర్యారాధనకు సంబంధించి ఆధారాలు కన్పిస్తున్నాయి. అదే కాలంలో సుమేరియాలో సూర్యముద్రలు కన్పించడం విశేషం. సౌరం ప్రపంచవ్యాప్తమైన ఉపాసన. ----------------------------------------- |