అయనం అనగా ప్రయాణము. ఈశాన్యం నుంచి భూమధ్యరేఖకు సూర్యుడు పయనించే సమయాన్ని ఉత్తరాయనం అంటారు. ఆగ్నేయం నుంచి భూమధ్య రేఖకు సూర్యుడు పయనించే సమయాన్ని దక్షిణాయనం అంటారు. సూర్యుడు ఈశాన్యానికి ప్రయాణించుటకు ఆరునెలలు, ఆగ్నేయానికి ప్రయాణించుటకు ఆరునెలల సమయం పడుతుంది.
ప్రాచీన గ్రంథాల ఆధారంగా ఉత్తరాయనం అనగా మకర సంక్రమణం నుంచి (Around mid of January month) కర్కటక సంక్రమణం వరకు (Around mid of July month); దక్షిణాయనం అనగా కర్కటక సంక్రమణం నుంచి (Around mid of July month) మకర సంక్రమణం వరకు (Around mid of January month).
ఒక సంవత్సరాన్ని ప్రమాణంగా తీసుకున్నప్పుడు దక్షిణాయనము, ఉత్తరాయనము అను రెండు పేర్లతో నడుస్తుంది. ఉత్తరాయనము (మానవుని ఆరునెలల కాలము) దేవతలకు ఒక్కరోజుతోను, దక్షిణాయనము (మానవుని ఆరునెలల కాలము) ఒక రాత్రితోను సమానము. ఆవిధంగా మానవుని సంవత్సరము దేవతలకు ఒక దినముతో సమానము. ఈ దక్షిణాయనంలో మహావిష్ణువు నిద్రిస్తాడని, ఉత్తరాయనంలో మేల్కొంటాడని హిందువుల నమ్మకము. వారు ఉతరాయనాన్ని ప్రశస్తమైనదిగా భావిస్తారు. సనాతన భారతీయులు దక్షిణాయనంలో దేవతల అనుగ్రహం కావాలని అందువల్లనే పండుగలు, ఉపవాసాలు, యజ్ఞయాగాదులు ఈ కాలంలోనే ఎక్కువగా చేసెడివారు. భీష్మపితామహునికి స్వచ్ఛంద మరణ వరం ఉన్నది. అందువల్ల ఆయన సూర్యుడు ఉత్తరాయనంలోకి ప్రవేశించినప్పుడు మరణమాసన్నమయ్యే విధంగా తీసుకున్నారు. శయన ఏకాదశికి హిందువులు ఆధ్యాత్మిక ప్రామఖ్యతను ఇచ్చారు. ఈరోజు మహావిష్ణువు నిద్రకు ఉపక్రమిస్తారు (Deep Meditation). ఈ రోజు నుంచి హిందువులు చాతుర్మాస దీక్షను ప్రారంభించి మహావిష్ణువు మేల్కొనే సమయానికి అనగా నవంబర్ లో వచ్చే ప్రభోద ఏకాదశితో ముగిస్తారు.
శాస్త్రీయంగా చూస్తే దక్షిణాయనంలో సూర్య కిరణాలు చాలా తక్కువగా ఉంటాయి. దీనివల్ల ఆ సమయంలో మనుష్యులకు రోగనిరోధక శక్తి, అరుగుదల శక్తి తక్కువగా ఉంటుంది. దానికారణంగా ఈ ఉపవాసములు, ధ్యానం, దేవతారాధన అనే సంప్రదాయాలు, ఆచారములు మన పెద్దలు మనకు సూచించారు. ఈ ఆచారములు శరీరంలోని నిరోధకశక్తిని పెంచుతాయి.
No comments:
Post a Comment