3-112-చ.
ఉపకరణాలు: పద్యంటీకాభావము Share on FacebookShare on Twitter
వరయమునానదీజల నివాస మహోరగ విస్తృతాస్య వి
స్ఫురిత విషానలప్రభల సోకునఁ గ్రాగిన గోప గోధనో
త్కరముల నెల్లఁ గాచి భుజగప్రవరున్ వెడలంగఁదోలి త
త్సరిదమలాంబు పానమున సంతసమందగఁ జేసె గోతతిన్.
ఉపకరణాలు: పద్యంటీకాభావము Share on FacebookShare on Twitter
వరయమునానదీజల నివాస మహోరగ విస్తృతాస్య వి
స్ఫురిత విషానలప్రభల సోకునఁ గ్రాగిన గోప గోధనో
త్కరముల నెల్లఁ గాచి భుజగప్రవరున్ వెడలంగఁదోలి త
త్సరిదమలాంబు పానమున సంతసమందగఁ జేసె గోతతిన్.
టీకా:
వర = శ్రేష్టమైన; యమునా = యమున అను; నదీ = నది యొక్క; జలములన్ = నీటిలో; నివాస = నివసించుచున్న; మహా = గొప్ప; ఉరగ = సర్పము యొక్క; విస్త్రుత = విశాలమైన, పెద్ద; అస్య = నోళ్ళ నుండి; విస్ఫురిత = వెలిగ్రక్కుచున్న; విష = విషపు; అనల = అగ్ని; ప్రభలన్ = కీలలు; సోకునన్ = తగులుటచేత; క్రాగిన = తపించిన, కాలిపోయిన; గోప = గోపాలకులను; గో = గోవులు అను; ధన = సంపదల; ఉత్కరములు = సమూహములు; ఎల్లన్ = అన్నిటిని; కాచి = కాపాడి; భుజగ = సర్పములలో; ప్రవరున్ = శ్రేష్టును; వెడలంగన్ = వెళ్ళునట్లు; తోలి = తోలి; తత్ = ఆ; సరిత్ = మడుగులోని; అమల = నిర్మలమైన; అంబు = నీరు; పానమునన్ = తాగుటవలన; సంతసము = సంతోషము; అందన్ = కలుగునట్లు; చేసెన్ = చేసెను; గో = గోవుల; తతిన్ = మందలను.
వర = శ్రేష్టమైన; యమునా = యమున అను; నదీ = నది యొక్క; జలములన్ = నీటిలో; నివాస = నివసించుచున్న; మహా = గొప్ప; ఉరగ = సర్పము యొక్క; విస్త్రుత = విశాలమైన, పెద్ద; అస్య = నోళ్ళ నుండి; విస్ఫురిత = వెలిగ్రక్కుచున్న; విష = విషపు; అనల = అగ్ని; ప్రభలన్ = కీలలు; సోకునన్ = తగులుటచేత; క్రాగిన = తపించిన, కాలిపోయిన; గోప = గోపాలకులను; గో = గోవులు అను; ధన = సంపదల; ఉత్కరములు = సమూహములు; ఎల్లన్ = అన్నిటిని; కాచి = కాపాడి; భుజగ = సర్పములలో; ప్రవరున్ = శ్రేష్టును; వెడలంగన్ = వెళ్ళునట్లు; తోలి = తోలి; తత్ = ఆ; సరిత్ = మడుగులోని; అమల = నిర్మలమైన; అంబు = నీరు; పానమునన్ = తాగుటవలన; సంతసము = సంతోషము; అందన్ = కలుగునట్లు; చేసెన్ = చేసెను; గో = గోవుల; తతిన్ = మందలను.
భావము:
యమునా నదిలో భయంకరమైన మహా సర్పం కటి నివాసం ఉండేది. విశాలంగా తెరచిన దాని నోటిలో నుంచి వెలువడే విషాగ్ని జ్వాలల తాపానికి గోపాలకులు తాళలేక పొయ్యే వారు. గో సంపద కూడా బాధపడుతూ ఉండేది. నందనందనుడు ఆ నాగరాజును నదిలో నుండి తరిమేశాడు. గోవుల్ని కాపాడి వాటికి మళ్లీ ఆ నదిలోని నిర్మలమైన నీటిని త్రాగే అవకాశాన్ని అనుగ్రహించాడు. అందరికీ ఆనందం కలిగించాడు.
యమునా నదిలో భయంకరమైన మహా సర్పం కటి నివాసం ఉండేది. విశాలంగా తెరచిన దాని నోటిలో నుంచి వెలువడే విషాగ్ని జ్వాలల తాపానికి గోపాలకులు తాళలేక పొయ్యే వారు. గో సంపద కూడా బాధపడుతూ ఉండేది. నందనందనుడు ఆ నాగరాజును నదిలో నుండి తరిమేశాడు. గోవుల్ని కాపాడి వాటికి మళ్లీ ఆ నదిలోని నిర్మలమైన నీటిని త్రాగే అవకాశాన్ని అనుగ్రహించాడు. అందరికీ ఆనందం కలిగించాడు.
No comments:
Post a Comment